Psychoterapia uzależnień               Psycholog polski w Paryżu

Uzależnienie od alkoholu

Uzależnienie to utrata wolności spożywania. Osoba uzależniona nie może kontrolować swojej konsumpcji. Jedynym skutecznym lekarstwem, darmowym, ale jakże trudnym do zdobycia jest abstynencja. Odstępstwo od całkowitej abstynencji stanowi ryzyko ponownej utraty kontroli. Dla osoby uzależnionej, trwanie w abstynencji jest przedsięwzięciem bardzo trudnym, bolesnym, wymagającym wiele wysiłku, cierpliwości i wsparcia ze strony otoczenia. Nie jest to tylko kwestia „dobrej” czy „silnej” woli. Alkoholik nie pije bowiem dla przyjemności, lecz pod przymusem wewnętrznej potrzeby.

Jak wiec postępować z osobami nadużywającymi lub uzależnionymi, by zechciały sobie pomóc ? Rola otoczenia jest tu bardzo istotna i jednocześnie wyjątkowo trudna.

Krytyka czy powoływanie się na normy moralne nie przynoszą poprawy. Wręcz przeciwnie, osoba krytykowana za swoje nadużywanie, poczuje się upokorzona, osaczona, „gorsza” i by poprawić swoje samopoczucie… na nowo sięgnie po alkohol. Trudność polega zatem na znalezieniu trafnych słów, które mogą motywować zmiany. Rozmawianie o alkoholu z osobą uzależnioną nie jest jednak proste. Neguje ona bowiem istnienie problemu. Wynika to z najczęściej nieświadomych mechanizmów obronnych. Niełatwo przecież rozpoznać się w odrażającym obrazie „alkoholika” jaki funkcjonuje w społeczeństwie. Negacja, zaprzeczanie, podobnie jak ucieczka w alkohol, chronią uzależnionego przed poczuciem winy i wstydu. Doskonale ilustruje to Antoine de Saint-Exupéry w „Małym Księciu”, gdy opisuje wizytę Małego Księcia na planecie, którą zajmował Pijak :

„Te odwiedziny trwały bardzo krótko, pogrążyły jednak Małego Księcia w głębokim smutku.

– Co ty tu robisz? – spytał Pijaka, którego zastał siedzącego w milczeniu przed baterią butelek pełnych i baterią butelek pustych.

– Piję – odpowiedział ponuro Pijak.

– Dlaczego pijesz? – spytał Mały Książę.

– Aby zapomnieć – odpowiedział Pijak.

– O czym zapomnieć? – zaniepokoił się Mały Książę, który już zaczął mu współczuć.

– Aby zapomnieć, że się wstydzę – stwierdził Pijak, schylając głowę.

– Czego się wstydzisz? – dopytywał się Mały Książę, chcąc mu pomóc.

– Wstydzę się, że piję – zakończył Pijak rozmowę i pogrążył się w milczeniu.

Mały Książę zakłopotany ruszył dalej. „

Jak pomoc osobom uzależnionym od alkoholu i ich bliskim ?

Aby pomóc wyjść z tego błędnego koła i wyleczyć alkoholizm, trzeba zacząć leczyć wstyd. Zamiast pouczać czy besztać, lepiej dać do zrozumienia, że jest się świadomym problemu, bez wyrażania krytycznej oceny. Nie jest to łatwe, kiedy jest się emocjonalnie związanym z alkoholikiem i samemu cierpi się na jego alkohol. Trudno pomóc mu odbudować poczucie własnej wartości, kiedy straciło się już do niego zaufanie i za murem problemów jego wartości już się nie dostrzega.

Często bliscy osoby, która wpadła w pułapkę uzależnienia cierpią wraz z nią, jednak zawstydzeni otaczają problem konspiracyjnym milczeniem. Fakt, iż nie rozumieją mechanizmu uzależnienia i oczekują, ze alkoholik będzie pił w sposób kontrolowany, nie ułatwia dialogu i prowadzi do impasu : „Jak nie pije, to jest wspaniały mąż, dobry ojciec…” „Jakby tylko przestał pić, to by wszystko było dobrze !” Ale przestać pić gdy jest się uzależnionym nie przychodzi łatwo. Wówczas, pod wpływem poczucia bezsilności, bliscy wyrażają gniew, odrzucenie… A przecież usłyszenie epitetu „ty alkoholiku” nikomu nie pomoże poczuć się lepiej.

Często, by pomoc osobie uzależnionej, z która żyjemy, trzeba najpierw pomoc sobie samemu : spotkanie z profesjonalistą, udział w grupie skupiającej osoby współżyjące z alkoholikiem mogą być krokiem prowadzącym męża, żonę, brata, siostrę czy przyjaciela do wyjścia z nałogu.

Psychoterapia uzależnień

Rozmowy z psychologiem czy z członkami grupy wsparcia pozwalają postrzec za taflą alkoholu osobę, którą cierpienie psychiczne (nieśmiałość, niepokój, depresja) popchnęło w stronę środka psychoaktywnego pozwalającego o tym cierpieniu na chwilę zapomnieć, ale prowadzącego – paradoksalnie – przez swoje toksyczne działanie do pogłębiania go. Zrozumienie problematyki uzależnień, zjawiska skomplikowanego, przeplatającego się ze stanami lękowymi i depresją nie jest proste, kiedy jest się uwikłanym w problemy z tym związane. Dlatego lepiej zwrócić się do profesjonalisty, który może pozwolić nabrać odpowiedniego dystansu i uspokoić nadmierne emocje. Dobrze najpierw sprawdzić czy ten specjalista ma odpowiednie wykształcenie i doświadczenie w pracy z uzależnieniami. Znajomość mechanizmu uzależnienia i programów terapeutycznych odpowiednich dla każdej sytuacji jest bowiem niezbędna, by pomóc każdemu w odnalezieniu własnej, specyficznej drogi wyjścia z nałogu.

Szeroki wybór metod terapeutycznych jest dostępny w ramach leczenia ambulatoryjnego, które daje możliwość powolnego uświadomienia sobie własnych trudności, pozwala uzyskać niezbędne informacje i powoli wypracować metody radzenia sobie z nawrotami. Jego bazą jest psychoterapia indywidualna, rodzinna i grupowa, We Francji istnieje wiele struktur proponujących leczenie ambulatoryjne uzależnień: Centres de Cure Ambulatoire en Alcoologie (CCAA), które wkrótce staną się częścią CSAPA (Centre de Soins, d’Accompagnement et de Prévention en Addictologie). W niektórych szpitalach istnieją specjalne oddziały proponujące konsultacje z lekarzem alkohologiem i z psychologiem, a także grupy terapeutyczne.

W wypadkach uzależnienia fizycznego, bezpieczniejsze jest podjecie leczenia szpitalnego. W czasie pobytu w szpitalu, pacjent jest pod opieką lekarską, co pozwala uniknąć „zespołu odstawieniowego”. Personalna oddziale alkohologii jest przygotowany do tego, by traktować pacjenta z wyrozumieniem, którego tak bardzo mu potrzeba.

Zarówno w leczeniu stacjonarnym jak i ambulatoryjnym istnieją specjalne programy informacji i pomocy psychologicznej przeznaczone dla bliskich pacjentów odbywających leczenie. Więzi w rodzinach dotkniętych alkoholizmem są najczęściej drastycznie naruszone, psychoterapia rodzinna jest więc niezbędna, by każdy członek rodziny mógł odnaleźć swoje miejsce.

 

Grupy wsparcia

Dużą pomoc mogą przynieść grupy wsparcia skupiające osoby, które szukają wyjścia z uzależnienia lub doświadczyły podobnych kłopotów w przeszłości. W tych spotkaniach nie chodzi o to, by wysłuchiwać bolączek innych, przecież mamy dosyć własnych problemów. Spotkanie w grupie pozwala rozpoznać się w przeżyciach innych jej uczestników, skorzystać z ich doświadczeń, by rozpoznać własne emocje, wzbogacić swą wiedzę, i zaakceptować abstynencję jako coś pozytywnego.

Osoby uzależnione czy nadużywające rzadko zwracają się same o pomoc. Już sama idea wywołuje w nich poczucie porażki. Próbują więc własnymi siłami i często pozostają w pogłębiającej się izolacji, mając jednocześnie poczucie odrzucenia. „Sam sobie z tym poradzę”, „jak postanowiłem, to przestanę”…to często zapewnienia, które słyszę jako psycholog pracujący na oddziale uzależnień. Zapewnienia, którymi pacjent chce przekonać przede wszystkim samego siebie o tym, że jest w stanie „się kontrolować”.

Nie tylko osoby uzależnione, ale tez ich otoczenie najczęściej zwracają się o pomoc do specjalisty w sytuacjach naglących : zaostrzający się konflikt rodzinny, problemy w pracy, utrata prawa jazdy, problemy z prawem. Szukają wówczas szybkich rozwiązań albo cudownego leku, który może wyleczyć z uzależnienia, jak antybiotyk leczy infekcje.

W dziedzinie uzależnienia od alkoholu, szybkie rozwiązania nie istnieją i magicznego środka (na razie jeszcze) nie ma. Istnieją leki, które jedynie w nieznacznym stopniu zmniejszają zapotrzebowanie organizmu na alkohol ale nie zatrzymują procesu.

Kiedy nadmierna konsumpcja wiąże się ze stanami niepokoju lub depresji, potrzebne jest leczenie przy pomocy leków przeciwlękowych lub przeciwdepresyjnych. Warto jednak wiedzieć, ze kontynuowanie spożywania alkoholu czyni te leki bezużytecznymi : alkohol uniemożliwia ich działanie.

Abstynencja nie jest celem samym w sobie

By pomóc osobie uzależnionej, warto najpierw dostrzec i zrozumieć to, co kryje się za nadmiernym spożyciem. Abstynencja nie jest bowiem celem samym w sobie, jest jedynie etapem na drodze do wprowadzenia konstruktywnych zmian w życiu psychicznym, rodzinnymi społecznym. Adaptacja do tych zmian wymaga intensywnej pracy psychicznej. Jest to proces długi i wymagający wsparcia i aktywnego, pozytywnego uczestnictwa otoczenia.

Zmagający się z problemem uzależnienia to zawsze osoba nadwrażliwa, potrzebująca podtrzymania zarówno w procesie zdobywania świadomości swego uzależnienia, zrozumienia przyczyn sięgania po alkohol jak i w procesie zmian emocjonalnych niezbędnych do przezwyciężenia potrzeby picia. Dlatego psychoterapia, która pomaga w opracowaniu strategii prowadzących do utrzymania abstynencji a przede wszystkim w powolnym odbudowywaniu wiary w siebie, poczucia godności i w rekonstrukcji więzi z otoczeniem jest podstawą leczenia.

W dziedzinie uzależnień, łatwiej jest zapobiegać niż leczyć. Toteż postaramy się wkrótce opisać metody zapobiegania : 100 % alkoholikow było przecież kiedyś abstynentami.

 

Kobietom Uzależnionym od alkoholu  jest trudniej… czytaj dalej

 

 Psycholog polski w Paryżu

 

Call Now Button